Hukukun Dalları

Hukuk, günlük hayatta şahıslar arasındaki ilişkilerin düzenlenmesini sağlayan kuralların bütünüdür. Hukuk kurallarının bir bölümü, şahıslar arasındaki ilişkiyi temsil ederken, diğer kısmı ise şahısla devletin arasında ilişkiyi temsil eder.

Şahıslar arası ilişkileri düzenlemekte olan hukuk kurallarına özel hukuk adı verilirken, şahıs ve devlet arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarına ise kamu hukuku adı verilir.

Özel Hukukun Dalları:

Bireyler arasındaki ilişkilerin düzenlenmesini sağlayan özel hukukta, uygulayıcı ve düzenleyici olarak devletin müdahalesi vardır. Özel hukuk alanındaki temel ilke ise, kanunla yasaklanmamış her şey meşrudur kavramıdır. Bu kavram içinde bir kimse için sağlanan tüm yetkiler hak olarak tanımlanır. Bu hakkın kullanılması veya kullanılmaması da tamamen kişiye bırakılmıştır. Kişi buna göre hakkını doğrudan veya başka şekillerde kullanabilir. Bir hak bu kurallara göre dürüstlükle bağdaşır şekilde olmalıdır. Aksi durumda hakkın kötüye kullanılmasından sonra hukuk bu düzeni koruyamaz. Haklarda bazı alt başlıklarla birlikte incelenmeye alınır. Kişi varlığı hakları, mutlak ve nisbi haklar gibi pek çok terim altında incelenir.  Özel hukukun kendi başlığında bazı alt dalları bulunur. Bu dallar ise şu şekilde sıralanmaktadır:

Medeni Hukuk:

Özel hukuk kavramının en geniş dalı olarak kabul edilen bir daldır. Kişilerin toplum içinde değer ifade eden davranışlarını ve ilişkilerini düzenler. Medeni hukukun içinde olmayan bir insanı düşünmek mümkün değildir. Doğumdan ölüme kadar olan evrede, insanlar medeni hukukun alanına girmektedir. İnsanın doğum zamanından ölüm zamanına kadar geçen dönemde kurduğu insan ilişkilerinin hepsi, medeni hukuk kavramının içindedir. Kişinin doğumu, evlenmesi, araba ve ev sahibi olması, ölmesi gibi bütün konular medeni hukuk içinde bulunur.

Borçlar Hukuku:

Medeni hukukun bir parçası olarak kabul edilen terimdir. Bazı eserlerde borçlar hukuku kavramı, medeni hukukun alt dalı olarak kabul edilir. Bu kavram kişiler arasında bulunan borç kavramını yeniden düzenlemekte olan bir bölümdür. Bu var olan borç ilişkisi taraflar arasında olup, bir şeyin verilmesini ve yapılmasını tanımlar. Bu taraflardan birisine borçlu denirken, diğeri de alacaklı olarak gösterilir. Borç hukuku ise, borçlu ve alacaklı arasındaki ilişkinin incelenerek tamamlanmasına yarayacaktır.

Ticaret Hukuku:

Ticaret hukuku kavramı, insanların ticari ilişkilerini düzenleyen kavramların bütünü olarak kabul edilir. Borçlar hukuku ile çok yakın bir ilişki içindedir. Borçlar hukuku insanların ticari olmayan ilişkilerinin düzenlendiği kavram olurken, ticaret hukuku ise bunun ticari olan kısmıyla ilgilenir. Hukuk dalları arasında olan ticaret hukuku, kendi içinde de pek çok alt dala ayrılır.

Devletler Özel Hukuku:

Çeşitli devlete bağlı olan kişiler için, hangi devlette kanunun uygulanacağını ve hangi mahkemede görüleceğini düzenleyen kurallara dayalıdır. Hukuki ilişkilere dayalı olan bu kavram, ihtilaf çözümlerinde uygulanacak kuralları içerir.

Medeni Usul Hukuku:

Hukukun bu dalı, adliye mahkemelerinin yargısal faaliyetlerini incelemektedir. Özel hukuk alanında var olan uyuşmazlıkların çözülmesi adına sonuçlar içerir. Türkiye’de belirlenmiş medeni usul kuralları 1927 yılında Hukuk Usulü Muhakemeleri tarafından düzenlenmiştir.

İcra ve İflas Hukuku:

Medeni usul hukukunun tamamlanmasına neden olan bir dal olarak bilinir. Bu mahkemelerce verilen hükümler, lehine karar verilmiş kişi tarafından doğrudan icra edilmez. Yargılamanın sonucunda haklı bulunan tarafın aldığı mahkeme kararı ile icra dairesinden icra ettirir. O halde bu kavram, özel hukuk alanındaki uyuşmazlıkların çözümüyle yükümlü olan mahkemelerce verilmiş olan kararların devlet organlarının eliyle zorla kabul ettirilmesini ve hangi organların bu konuda yetkili olduğunu belirleyen kuralları içerir. İcra dairelerine bırakılan bu işlem, buna uygun olarak düzenlenir.